روش های تحقیق تلفیقی، جنبش سوم روش شناختی در علوم اجتماعی

Authors

محسن نیازی

دانشیار دانشگاه کاشان

abstract

شیوه های تحقیق تلفیقی را جنبش سوم روش شناختی نامیده اند. این بدان معناست که اکنون برای ارتقای روش شناختی تحقیق، که با رویکردهای کمی و سپس کیفی آغاز شده است، لازم است رویکردهای تحقیق تلفیقی در تحقیقات اجتماعی دنبال شوند. رویکردهای عمده در تحقیقات انسانی- اجتماعی در طی جنبش های متعدد روش شناختی مسیر پیشرفت روش های تحقیق را پیموده اند. موج اول روش شناسی با کمیّت گرایی و تجربه گرایی آغاز گردید. پس از یک دوره غلبه کمّی گرایی، نقص روش های کمی در نشان دادن افکار و نیّات مردم درباره فعالیت ها و وقایع خاص و پیچیده مشخص گردید. موج دوم روش شناختی تحت عنوان تحقیق کیفی در دهه های 80-1970 میلادی با تأکید بر ادراک فرآیندهایی که به نتایج مورد مطالعه منجر می شوند، گسترش یافت. در دهه اخیر، محدودیت های روش های کیفی در تعمیم یافته ها، درهم آمیزی یافته های تحقیق با ارزش های خاص محقق و مشکلات اعتبار و پایایی داده ها به عنوان چالش های مهم فراروی تحقیقات کیفی معرفی شده اند. از این رو، توجه به رویکرد تلفیقی به عنوان جنبش سوم روش شناختی از اهمیتی خاص برخوردار است. ایده اصلی روش تلفیقی که از آن به رویکرد چندخصلتی، چندروشی یا شیوه آمیخته نیز یاد می شود، این است که ترکیب رویکردهای کمی و کیفی درک مناسب تر و جامع تری از موضوعات تحقیق به دست می دهد. در این رویکرد، ضعف ها و محدودیت های هریک از تحقیقات کمّی و کیفی جبران می شود. همچنین، این شیوه شواهد و مدارک جامع تری را برای پژوهش موضوع تحقیق ارائه می دهد و به محقق کمک می کند تا به سؤالاتی پاسخ دهد که رویکردهای کمّی یا کیفی به تنهایی نمی توانند پاسخگوی آن ها باشند. هدف اصلی این مطالعه بررسی تطبیقی روش شناسی کمّی و کیفی و شناسایی محدودیت های روش شناختی هریک از این دو رویکرد و ارائه مدل تلفیقی به عنوان راهکار اساسی روش شناختی در مطالعات انسانی- اجتماعی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روش‌های تحقیق تلفیقی، جنبش سوم روش‌شناختی در علوم اجتماعی

شیوه‌های تحقیق تلفیقی را جنبش سوم روش‌شناختی نامیده‌اند. این بدان معناست که اکنون برای ارتقای روش‌شناختی تحقیق، که با رویکردهای کمی و سپس کیفی آغاز شده‌ است، لازم است رویکردهای تحقیق تلفیقی در تحقیقات اجتماعی دنبال شوند. رویکردهای عمده در تحقیقات انسانی- اجتماعی در طی جنبش‌های متعدد روش‌شناختی مسیر پیشرفت روش‌های تحقیق را پیموده‌اند. موج اول روش‌شناسی با کمیّت‌گرایی و تجربه‌گرایی آغاز گردید. ...

full text

روش های تحقیق ترکیبی به عنوان سومین جنبش روش شناختی: مبانی نظری و اصول عملی

تحقیق با روش‫های ترکیبی، متأخرترین جهت‫گیری روش‫شناختی در علوم اجتماعی‎ـ رفتاری معاصر است، که به دنبال دوره‫ای نسبتاً طولانی از مناقشه‏های بین دو رویکرد پارادایمی کمّی‫گرا و کیفی‫گرا، ظهور پیدا کرده است. این نوع تحقیق که از نظر فلسفی مبتنی بر رویکرد پراگماتیسم است، با تاکید بر همگرایی پارادایمی و اجتناب از موضع‫گیری‫های کمّی‎ـ کیفی متعارف، در صدد ترکیب هر دو رهیافت کمّی و کیفی در یک مطالعه واحد به‏...

full text

روش های تحقیق ترکیبی به عنوان سومین جنبش روش شناختی:

چکیدهتحقیق با روش های ترکیبی، متأخرترین جه تگیری روش شناختی در علوم اجتماعی  رفتاری معاصر است، که به دنبال دوره اینسبتاً طولانی از مناقشه های بین دو رویکرد پارادایمی کمی گرا و کیف یگرا، ظهور پیدا کرده است. این نوع تحقیق که از نظرفلسفی مبتنی بر رویکرد پراگماتیسم است، با تاکید بر همگرایی پارادایمی و اجتناب از موضع گیری های کمی  کیفی متعارف،در صدد ترکیب هر دو رهیافت کمی و کیفی در یک مطالعه واحد ...

full text

روش های تحقیق ترکیبی در علوم سیاسی

روش های تحقیق کمی و کیفی در بسیاری از موارد تفاوت های چشمگیری با هم دارند، اما در بسیاری از موارد دیگر همدیگر را تکمیل می کنند. به دنبال افزایش انتقادات از روش های کمی و کیفی، امروزه شاهد افزایش تمایل به کارگیری روش های تحقیق ترکیبی در علوم اجتماعی به طور عام و علوم سیاسی به طور خاص هستیم. بسیاری از طرفداران تکثرگرایی در تلاش برای پر کردن شکاف بین روش های کمی و کیفی از روش های ترکیبی بهره می گ...

full text

روش شناسی تحقیق در علوم اجتماعی

مقالۀ حاضر به نقد و بررسی کتاب «روش شناسی تحقیق و نگارش پایان نامه در علوم اجتماعی، رفتاری و مدیریت» می پردازد. کتاب با ساختاری مناسب و منطقی روش پژوهش را در حوزۀ علوم اجتماعی ارائه کرده است. این کتاب می تواند برای دانشجویان دورۀ کارشناسی ارشد و دکتری علوم اجتماعی و حتی دیگر رشته های علوم انسانی مفید باشد. کتاب دارای مزایایی نظیر یکدستی و یکپارچگی محتوا و کاربردی بودن است؛ ولی در مقابل، مسائل و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات اجتماعی ایران

جلد ۵، شماره ۲، صفحات ۱۵۸-۱۸۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023